Daldalli elektirooniksii daldala elektirooniksii ykn daldala interneetii jedhamuunis kan beekamu yoo ta’u, meeshaalee ykn tajaajiloota interneetii fayyadamuun bitachuu fi gurguruu, akkasumas maallaqaa fi daataa dabarsuudhaan daldala kana raawwachuu agarsiisa. Daldalli elektirooniksii yeroo baayyee gurgurtaa oomishaalee qaamaan mul’atan toora interneetii irratti raawwatamu agarsiisuuf kan gargaaru yoo ta’u, garuu gosa daldalaa kamiyyuu karaa interneetii haala mijeessu ibsuu danda’a.
Daldalli elektirooniksii gama hundaan daldala onlaayinii hojjechuu kan agarsiisu yoo ta’u, daldalli elektirooniksii ammoo addatti daldala meeshaalee fi tajaajiloota kan agarsiisudha.
Seenaan daldala elektirooniksii gurgurtaa jalqabaa toora interneetii irraa jalqaba: Hagayya 11, 1994 namni tokko CD baandii Sting jedhamu karaa marsariitii isaa NetMarket, waltajjii daldalaa Ameerikaatiin hiriyyaa isaaf gurgure. Kun fakkeenya jalqabaa fayyadamaan tokko oomisha daldala tokko irraa karaa Weebsaayitii Addunyaa—ykn “daldala elektirooniksii” akka har’a yeroo baay’ee beeknutti bituudha.
Ergasii daldalli elektirooniksii guddachuun oomishaalee karaa daldaltoota onlaayinii fi gabaatiin salphaatti argachuu fi bitachuu danda’u taasiseera. Freelancers walaba ta’an, daldaltoonni xixiqqaa, fi korporeeshiniiwwan gurguddoon hundi isaanii daldala elektirooniksii irraa fayyadamoo ta’aniiru, kunis meeshaalee fi tajaajiloota isaanii sadarkaa daldalaa aadaa sarara ala ta’een hin danda’amneen akka gurguran isaan dandeessisa.
Gurgurtaan daldala elektirooniksii daldalaa addunyaa bara 2020tti doolaara tiriliyoona 27 akka gahu tilmaamameera.
Gosa Moodeelota Daldala Elektirooniksii
Moodeelota daldala elektirooniksii gosoota gurguddoo afur kanneen daldala fayyadamtootaa fi daldaltoota gidduutti raawwatamu hunda jechuun ni danda’ama ibsuu danda’an jiru.
- Daldala gara Fayyadamtootaatti (B2C): .
Yeroo daldalli tokko meeshaa ykn tajaajila fayyadamaa dhuunfaatti gurguru (fkn. Kophee tokko daldalaa onlaayinii irraa bitatta). - Daldala irraa gara Daldalaatti (B2B): .
Yeroo daldalli tokko meeshaa ykn tajaajila tokko daldala biraatti gurguru (fkn. Daldalli tokko daldaltoonni biroo akka itti fayyadamaniif sooftiweerii-akka-tajaajilaatti gurgura) . - Fayyadamaa gara Fayyadamaa (C2C): .
Yeroo fayyadamaan meeshaa ykn tajaajila fayyadamaa biraatti gurguru (fkn. Meeshaalee manaa kee durii eBay irratti fayyadamaa biraatti gurgurta). - Fayyadamaa gara Daldalaatti (C2B): .
Fayyadamaan tokko oomisha ykn tajaajila mataa isaa daldalaa ykn dhaabbataaf yeroo gurguru (fkn. Dhiibbaa uumuun tokko kaffaltii jijjiiruuf dhaggeeffattoota isaanii toora interneetii irratti saaxilamummaa dhiyeessa, ykn ogeessi suuraa suuraa isaanii daldalli tokko akka itti fayyadamuuf hayyama kenna).
Fakkeenya Daldala Elektirooniksii
Daldalli elektirooniksii bifa adda addaa kan hariiroo daldalaa adda addaa daldaltootaa fi fayyadamtoota gidduu jiru, akkasumas meeshaalee adda addaa akka qaama daldala kanaatti waljijjiiraman of keessatti hammate qabaachuu danda’a.
Daldala : Gurgurtaa oomisha tokko daldalli tokko kallattiin maamilaaf giddu-galeessa tokko malee gurguruu.
Daldala irraa gara Daldalaatti (B2B): Yeroo daldalli tokko meeshaa ykn tajaajila tokko daldala biraatti gurguru (fkn. Daldalli tokko daldaltoonni biroo akka itti fayyadamaniif sooftiweerii-akka-tajaajilaatti gurgura) .
- Fayyadamaa gara Fayyadamaa (C2C): .
- Yeroo fayyadamaan meeshaa ykn tajaajila fayyadamaa biraatti gurguru (fkn. Meeshaalee manaa kee durii eBay irratti fayyadamaa biraatti gurgurta).
Fayyadamaa gara Daldalaatti (C2B): Fayyadamaan tokko oomisha ykn tajaajila mataa isaa daldalaa ykn dhaabbataaf yeroo gurguru (fkn. Dhiibbaa uumuun tokko kaffaltii jijjiiruuf dhaggeeffattoota isaanii toora interneetii irratti saaxilamummaa dhiyeessa, ykn ogeessi suuraa suuraa isaanii daldalli tokko akka itti fayyadamuuf hayyama kenna).
Fakkeenya Daldala Elektirooniksii
Daldalli elektirooniksii bifa adda addaa kan hariiroo daldalaa adda addaa daldaltootaa fi fayyadamtoota gidduu jiru, akkasumas meeshaalee adda addaa akka qaama daldala kanaatti waljijjiiraman of keessatti hammate qabaachuu danda’a.
- Daldalaa: Gurgurtaa oomisha tokko daldalli tokko kallattiin maamilaaf giddu-galeessa tokko malee gurguruu.
- Jumlaa: Gurgurtaa oomishaalee baay’inaan, yeroo baay’ee daldalaaf kan sana booda kallattiin fayyadamtootaaf gurguru.
- Dropshipping: Gurgurtaa oomisha tokkoo, kan qaama sadaffaatiin oomishamee fayyadamaadhaaf ergamu.
Crowdfunding: Kaappitaala jalqabbii gabaaf dhiyeessuuf barbaachisu walitti qabuuf jecha oomisha tokko argamuu isaa dura maallaqa fayyadamtoota irraa walitti qabuu.
